Boza bir kış içeceği. En eski Türk içeceği olarak tanımlanan Boza değişik yerlerde farklı kıvam ve lezzetlerle tanınıyor. Kimi yerlerde boza sulu kıvamlıyken, bazı yerlerde çok eksi bir tada sahip olabiliyor.
MÖ IV Yüzyilda Doğu Anadolu da yapıldığı biliniyor. Orta Asya' da da sevilen bir içecektir. Osmanlılar devrinde, uzun kış gecelerinde boza sohbetlerinin düzenlendiği biliniyor. İstanbul da en çok Arnavut bozası beğenilirmiş. Türkiye dışında, Balkanlar da, Macaristan da, İranda ve Arap ülkelerinde de tüketiliyor boza.
Evliya Çelebi 17. yüzyil ortalarında İstanbul' da 300 den fazla bozacı dükkanının bulunduğunu, bu dükkanlarda 1100 kadar bozacının çalıştığını aktarmış. Osmanlı da fazla mayalandırılarak, içine afyon katılan bozahanelerin, 19. yüzyila doğru ortadan kalktığı biliniyor. İstanbul da boza denince ilk akla gelen isim hiç ş üphesiz "Vefa Bozacısı". Haci İbrahim Efendi' nin kurduğu Vefa Bozacısı' nda ilk bozalar dut ağacından fıçılarda üretilmiş. İbrahim Efendi, ilk imalathaneyi 1876' da adını Fatih Sultan Mehmet' in hocası Seyh Vefa' dan alan devrin eğlence merkezi Vefa' da kurmuş. Mayhoş boza günümüzde dut ağacından fıçılarda değil, paslanmaz çelik tanklarda imal ediliyor. Bozanın mevsimi 15 Eylül-15 Mayis arasıdır.

BOZA VE SAĞLIK

BOZA NASIL YAPILIR?

Bozanın yapımında darı, mısır, buğday, arpa, yulaf, pirinç gibi tahıllar ya da bulgur, ekmek gibi tahıl ürünleri kullanılır. Eğer darıdan yapılacaksa, önce darı öğütülüp kepeği alındıktan sonra unu kavrulup, suyla pişirilir ve elekten geçirilir. Maya için ya eski boza kullanılır ya da ekmek mayası katılır. Bozanın en güzelinin de Trakya' da yetişen akdarıdan yapıldığı söylenir.

TARİFİ VE MALZEMELER

2 bardak bulgur
21 bardak su
2 çorba kaşığı un
½ bardak yogurt
½ tatlı kaşığı kuru maya
2,5 çorba kaşığı şeker
½ çorba kaşığı vanilya
2 çorba kaşığı tarçın

YAPILIŞI

Bulguru büyük bir tencereye koyup 12 bardak su ile üzeri kapalı olarak oda sıcaklığında 1 gece bekletin. Kısık ateşte 2 saat pişirin. Mutfak robotuna koyup çekin ve süzgeçten geçirin. Karışımı buzdolabına koyun. Süzgeçin üzerinde kalan bulguru yeniden tencereye koyun ve 8 bardak su ilave edip kısık ateşte 1 saat daha pişirin. Süzgeçten geçirip buzdolabına koyun. Unu küçük bir tencereye koyup üzerine 2/3 bardak su koyun ve kısık ateşte sürekli karıştırarak koyulaşıncaya dek pişirin. Ateşten alıp içine 2 çorba kaşığı şeker koyup eriyinceye dek karıştırın. Ilıyınca içine yoğurt katın. Mayayı ¼ bardak ılık suda ezip 5 dakika bekletin ve yoğurt karışımına katın. Ilık ortamda 30 dakika bekletin. Mayali karışımı ezilmiş bulgura ekleyip oda sıcaklığında yaklaşık 1-2 gün bekletin ve ara sıra karıştırın. Vanilya ve kalan şekeri ekleyip şeker iyice eriyinceye dek karıştırın. Tarçınla servis yapın. Bu karışım buzdolabında 2-3 gün bekletilebilir.

BESİN DEĞERİ

100 ml de;
Enerji 242 cal
Protein 3.5 g
Yağ 0.5 g
Karbonhidrat 57.5 g
Kalsiyum 29 mg
Demir 1.3 mg
Fosfor 97 mg
Çinko 1 mg
Sodyum 1 mg
A Vitamini 6.9 iu
Tiamin 0.09 mg
Riboflavin 0.05 mg
Niasin 1.16 mg
Kolestrol 1 mg