ADABEYİ

Adabeyi genelde Ege' de bulunan bir balıktır. Çorbası, pilakisi ve buğulaması güzel olur. Uygun olduğu aylar Ağustos-Ocak arasıdır.

AKYA

Akdeniz ve Ege' de yaşayan avı çok zevkli olduğu için bütün amatör balıkçıların düşü olan bir balıktır. Bazı balıkçılar tarafından benzer özelliklerden dolayı Kofana irisi diye tanımlansa da yanlıştır. Boyları 2 metreye ve 50 kg a kadar çıkabilir. Yaladerma ile de karıştırılabilir. Beyaz etli ve lezzettli bir balıktır. Kafasından çorbası, tavası, Marine edilerek ızgarada şişi ya da filetosu ve yahnisi yapılır. Uygun olduğu aylar Temmuz-Ekim arasıdır.

BARBUNYA

Akdeniz, Ege, Marmara ve Karadeniz de bulunur. Yerli bir balık türü olan Barbunya sıcak ve ılık denizlerin kıyıya yakın olan kumlu ve çamurlu diplerinde, az olmakla beraber de kayalık yerlerde yaşar. Eti çok lezzetli ve makbul olan bir dip balığıdır. Genelde 17 ila 20 cm arasında olup nadiren 40 cm’ ye kadar çıkar. İrilerine balıkçılar Eşek Barbunyası, Topuk Barbunyası ya da Keser Baş adını verirler.
4 Çeşidi vardır;
KAYA BARBUNYASI: İçlerinde en makbulu kaya barbunyasıdır. Sırtı kırmızı ve karın kısmı beyaz olan kaya barbununun sırtında hiç gri leke bulunmaz.
KUM BARBUNYASI: Sırt gri ile kırmızıdır.
OT BARBUNYASI: Sırt gri ile kırmızı renklerin karmaşası halindedir.
PAŞA BARBUNYASI: Paşa barbununun her iki yanında, çeneden kuyruğa doğru sarı bir şerit bulunur.
Tekir ile çok karıştırılır. Farkı Tekire göre kafası daha uzundur ve çene altında iki sakalı yoktur. Tavası, ızgarası, haşlaması ve kağıtta kebabı çok güzel olur. Çorbaya 2-3 tane atılırsa hem çeşnisini hem de lezzetini artırır. Uygun olduğu aylar Temmuz-Ekim arasıdır.

BARRAKÜDA

Okyanus balığı olarak ün salan Barraküda Akdenizde az da olsa bulunur. 45-300 cm arasında vahşi bir balıktır. Bazı diğer okyanus balıklarında olduğu gibi Atlantik Barraküdalarının eti yendiğinde Siguatera denilen zehirlenme olabilir. Beslenme alışkanlıklarından dolayı etlerini yemek sakıncalıdır. Pasifik barraküdalarında bu tehlike yoktur ve eti çok lezzetlidir. Akdeniz de yakalanan barraküdalarda da bu tehlike yoktur. Uygun olduğu aylar Ekim-Ocak arasıdır.

BERLAM

Marmara, Ege ve Akdeniz de bulunan 30-80 cm arası avı özellikle yapılmayan bir balıktır. Eti beyaz yumuşak ve lezzetlidir. Fakat uzun süre dayanmaz. Tavası, haşlaması ve bugulaması yapılır. Uygun olduğu aylar Aralık-Şubat arasıdır.

BEYAZGÖZ

Ortalama boyu 20 cm kadar olan, İzmariti andıran ancak kafası daha iri ve daha açık renkli bir balıktır. Sularımızda az rastlanır. Eti beyaz ve lezzetlidir. Izgarası, tavası ve buğulaması yapılır. Uygun olduğu aylar Agustos-Kasım arasıdır.

ÇAÇA

Genellikle Karadenizde yaşayan 7-13 cm arası eti lezzetli bir balıktır. Izgarası nefistir.Tavası da yapılır. Uygun olduğu aylar Ocak-Mayıs arasidir.

ÇAMUKA

Karadeniz ve Marmara da yaşayan, G ümüşe çok benzeyen boyu 10 cm civarında fakat gözleri daha iri, sırtı yeşil ve kirli sarı renkli bir balıktır. Eti lezzetlidir. Tavası ve buğulaması yapılır. Uygun olduğu aylar Ocak-Şubat arasidir.

ÇINEKOP

Akdeniz, Karadeniz ve Marmara da yaşayan göçmen bir balıktır. Soğuk denizlerde yaşayanları daha yağlı olduğundan daha lezzetlidir. Ülkemizde Karadeniz’ de ve İstanbul Boğazı ile Marmara Denizi’ nde yakalananların tadı nefistir. Güney denizlerimize inildikçe yavanlaşır ve kendisine has güzel tad ve kokuyu kaybeder.
Buğulaması, haşlaması, ızgarası, tavası, kağıt kebabi ve tuzlaması yapılır. Uygun olduğu aylar Eylül-Ocak arasıdır.

ÇIPURA

Ege’ nin meşhur yerli balığıdır. Küçük sürüler halinde gezen Çipura artık çiftliklerde de üretilmeye başlanmıştır. Küçük boylarına Lidaki, Ege adalarında büyüğüne Hirisof, Marmara da ise Alyanak adı verilir. Çipura elips biçiminde yassı vücudu, beyaz karnı, koyu gri sırtı ve pembemsi yanakları ile tanınır. Kuzeybatı Karadeniz, Ege ve Akdenizde de bulunur. Genelde 20 ila 35 cm arasındadır. Ancak 6-7 kg’ ya varanlarına da rastlanmıştır. Izgarası, buğulaması, çorbası, fırınıçok güzel olur. Izgara için ideal büyüklük 250 ila 350 gram’ dır (3 ila 4 adet/kilo). Daha büyüklerinin fırında pişirilmesi tercih edilmelidir. Buğulama ve çorba için her boyu kullanılabilir. Çipura ızgara veya fırında tercih edilmelidir. Her mevsimde zevkle yenebilen bir balıktır. Özellikle de Eylül ve Ekim aylarında tavsiye ediyorum.

ÇITARI

Marmara, Ege ve Akdeniz de yaşayan 45 cm e kadar büyüyebilen bir balıktır. Halk dilinde Sarpa ya da Sarpan da denilir. Eti çok lezzetli değildir. Tavası ve haşlaması yapılır. Uygun olduğu aylar Eylül-Ekim arasıdır.

DENİZ ALASI (SOMON)

Ülkemizin ticari anlamda son yıllarda tanıştığı, tatlı sularla deniz arasında yaşayan ve Karadeniz de çiftliklerde yetiştirilmeye başlanmış olan bir balık türüdür. Fakat son zamanlarda çiftliklerde yetiştirilen somonların beslenme şekillerinden dolayı, sağlık açısından sakıncalar doğurduğu saptanmış ve doğal olarak yetişenlerin tüketilmesi konusunda uyarılar yapılmıştır. Özellikle füme yapımında kullanılan bir balık olup ızgarası, haşlaması ve buğulaması da yapılmaktadır. Uygun olduğu aylar Ağustos-Ekim arasıdır.

DİL

Marmara, Ege ve Akdeniz de yaşayan 11-30 cm büyüklüğünde yassı bir dip balığıdır. Beyaz etli ve çok lezzetlidir. Tavası çok güzel olur. İrilerinden fileto çıkarılıp sis veya salçalı fileto yapılabilir. Ayrıca haşlama ve buğulama da yapılabilir. Her mevsimde yenebilen balıklardan olup uygun olduğu aylar ise Kasım-Nisan arasıdır.

DÜLGER

Akdeniz, Ege ve Marmara da yaşayan bir balıktır. Üzerindeki iri siyah beneklerin Hz.İsa' nın havarilerinden Aziz Peter' a ait olduğu rivayetle Peygamber Balığı da denilir. Eti beyaz ve çok lezzetlidir. Tavası, haşlaması, buğulaması ve salatası yapılan bir balıktır. Uygun olduğu aylar Ekim-Kasım aylarıdır.

ESKİNA

Eskina, Marmara balığı olarak bilinmesine rağmen ilkbahar da Karadenize çıkış yapan ve kıyıya yakın kayalık diplerde yaşıyan bir türdür. Ortalama 30 cm ve 600 gramdır. 3-4 kiloluk irilerine de rastlanmıştır. Sırtı kamburumsudur ve koyu kahve ile lacivert arası bir renktedir. Karnı ise sarı-beyaz menevişlidir. Halk arasında Taş Balığı denmesinin ise özel bir sebebi vardır. Başının içinde, gözlerinin arkasında herbiri 4-5 gram ağırlığında iki adet beyaz taş bulunur. Halk arasında bu taşlar Limon içinde eritilerek içilirse idrar söktürücü ve böbrek taşı düşürücü olduğuna inanılır. Eti beyaz ve çok lezzetlidir. Buğulaması, mayonezli haşlaması, tavası, yahnisi, çorbası ve salatası yapılır. Uygun olduğu aylar Mayıs ayı ve Ekim-Kasım aylarıdır.

FANGRI

Mercangillerden olup mercanın daha iri ve kilolu olanıdır. Kiremitte fırın, buğulaması, tavası, yahnisi, mayonezli haşlaması, salatası ve ızgarası(şiş ya da fileto) yapılan bir balıktır. Uygun olduğu aylar Ekim-Kasım arasıdır.

FENER BALIĞI

Ülkemizde daha çok Marmara ve Boğazda rastlanan bir balıktır. 12 kadar değişik türü vardır. Boyları türlerine göre 70 cm den 2 metreye kadar değişebilir. Çok büyük boylarına Kaz Balığıi da denilir. Beyaz etli ve çok lezzetli bir balıktır.Tavası, ızgarası(şiş ya da fileto), buğulaması, pilakisi ve pizzası yapılan bir balıktır. Bulma şansınız var ise özellikle tavsiye ederim. Uygun olduğu aylar Ocak-Şubat arasıdır.

GELİNCİK

Marmara ve Karadeniz de yaşayan eti çok lezzetli 20-40 cm arası bir balıktır. Haşlaması, buğulaması ve tavası yapılır. Çakal eriğiyle yapılan yemeği Musevi vatandaşlarımız tarafından çok makbul sayılır. Uygun olduğu aylar Mayıs ayı ve Agustos-Eylül arasıdır.

GÜMÜŞ

Marmara ile Karadeniz de yaşayan , renginin parlak ve gümüş renkli olmasından dolayı bu adı alan 12-16 cm arası eti çok lezzetli bir balıktır. Tavası ve Tuzlaması yapılır. Mart ayı ve Ekim ayında uygundur.

HAMSİ

Denizlerimizin en çok bulunan ve en çok tutulan balığıdır. Gözlerinin gerisine kayan ağzı ve sivrilmiş burnu ile yakın akrabası Sardalya’ dan kolaylıkla ayrılır. Gümüş balığı da Hamsinin akrabasıdır. Boyu ortalama 12 cm olup azami 18-20 cm’ ye kadar büyürler ve çok büyük sürüler halinde gezerler.
Karadeniz Hamsisi Azak ve Karadeniz olmak üzere ikiye ayrılır. Azak Hamsisinin burnu daha küttür. Azak Denizi’ nde üreyip kışlamak üzere güneye, bizim Orta ve Doğu Karadeniz bölgesine inerler; Nisan sonunda da kuzeye göç ederler. Karadeniz Hamsisi ise Kuzeybatı Karadeniz’ de ürer, kışlamak üzere Kasım’ dan Şubat’ a kadar Trakya kıyılarına ve Marmara’ ya göç eder. Nisan ayında da yumurtlamak üzere Karadeniz’ e çıkar. Ayrıca Marmara Hamsisi denilen, yalnız Marmara’ da çıkan, daha küçük ve göç etmiyen bir Hamsi türü de vardır. Aynı tür Kuzey Ege ’de de bulunur. Bu Hamsinin sırt rengi daha açıktır. Hamsi özellikle Karadeniz yöremizin temel gıdası, temel protein kaynağıdır. Fiyatının ucuz olması nedeniyle çok geniş kitleler tarafından tüketilir. Hamsinin hemen her türlü yemeği yapılır. Izgara, tava, fırın, kağıt kebabı, buğulama, pilaki, yahni gibi. Siyah etli balık olmasına rağmen buğulamaya son derece uygundur. Yaz aylarında yağsız olduğu için ızgara yerine tava veya buğulaması tercih edilmelidir. Kış aylarında yakalanan Hamsi tuzlanıp saklanır. Ayrıca balık yağı ve balık unu üretiminde de kullanılmaktadır. Hamsinin daha burada sayamayacağımız kadar çok çeşitli yemeği yapılmaktadır. Bunları da balık yemekleri (keyiflik) bölümünde anlatacağız. Uygun olduğu aylar Marmara Hamsisi için Ekim-Ocak Kardeniz Hamsisi için Kasım-Şubat arasıdır.

HANI

Denizlerimizde 8 çesidi bulunan ve 10-160 cm arası, kılçıklı olmasına rağmen eti beyaz ve lezzetli bir balıktır. Tavası, buğulaması ve pilakisi yapılır. Uygun olduğu aylar Ağustos-Eylül arasıdır.

HİNDİSTAN BALIĞI

Süveys Kanalı' nın açılmasıyla Akdenizin tanıştığı balıklardan biridir. 25 cm e kadar büyüyebilir. Çok parlak renklere sahip olmasından dolayı Naylon balığı da denilir. Eti sert ve lezzeti düşük olmakla beraber yenilebilir. Uygun olduğu aylar Eylül-Ekim arasıdır.

ISKARMOZ

Ege ve Akdeniz de bol miktarda bulunan 40-60 cm arası bir balıktır. Beyaz etli olmasına rağmen eti çok lezzetli değildir. Marine edilirse daha lezzetli olabilir. Uygun olduğu aylar Eylül-Ekim arsıdır.

ISTRONGILOS

Marmara, Çanakkale Boğazı ve Kuzey Ege' de yaşayan 14-20 cm arası eti beyaz ve çok lezzetli bir balıktır. Yerli balıklardandır. Izmaritgillerden olmasına rağmen yapı ve yaşam bakımından farklıdır. Izmaritin yassı şekline göre Isrongilos füze şeklinde, dikenleri daha yumuşak ve sakin bir balıktır.
Tavası, haşlaması, buğulaması, ızgarası ve tuzlaması yapılır. Tuzlaması biraz zahmetli olmakla birlikte nefistir. Uygun olduğu aylar Ağustos-Ekim arasıdır.

İSKORPİT

İskorpit bütün denizlerimizde bulunan bir balıktır. 15-30 cm büyüklüğünde ve 300 e yakın türü bulunur. İskorpitin sırt dikenleri zehirlidir. Bu nedenle balıkçıya ayıklattırılmalıdır. Birinci sırt yüzgecinin 11, Anüs yüzgecinin 3 ve Karın yüzgecininde 1 olmak üzere 15 dikeni zehirlidir. Çorbası güzel olur. Pilakisi, buğulaması ve yahnisi de yapılır. Uygun olduğu aylar Ağustos-Eylül arasıdır.

ISPAROZ

Akdeniz, Ege, Marmara ve Karadeniz de yaşayan 15-18 cm arasında yağlı ve lezzetli bir balıktır. Tavası, buğulaması ve ızgarası yapılır. Uygun olduğu aylar Temmuz-Ağustos arasıdır.

İSTAVRİT

İstavrit, Marmara ve Boğaz da balık avlamaya başlayan amatör balıkçıların ilk tanıştıkları balıktır. Ağzı öne uzayabilen, dişleri ince, gözleri iri, kuyruğu derin çatallı ve vücudu iğ biçiminde olan göçmen bir balıktır. Marmara, Ege ve Karadeniz’ de yaşayan yerli türleri de vardır. Marmara da 15-20 cm, Ege de 30 cm civarında olurlar. Marmara da boyu 10 cm’ nin altında olan küçük İstavritlere KIRAÇA denilir. Karadeniz' in doğusunda İstavritler Palamut büyüklüğünde, yaklaşık 50 cm boyunda olurlar. SARIKUYRUK İSTAVRİT veya SARIKANAT İSTAVRİT diye anılan tipi sularımızda en çok bulunan türüdür.
İstavritler sonbaharda Marmara’ ya iner, Mayıs’ tan itibaren de Karadeniz’ e geri dönmeye başlarlar. Tavası, çirozu, fırını ve buğulaması yapılır. Özellikle tavasıçok nefis olur. Her mevsimde yenilebilen İstavrit' in en lezzetli olduğu aylar Ekim-Şubat arasıdır.

İZMARİT

Amatör balıkçının ilk avıdır. Ağzı körüklü, gözleri iri, sırt-göğüs ve anüs yüzgeçleri sert diken bir dip balığıdır. Izmarit' in erkekleri dişilerden daha iri olur. Dişiler 20 cm civarinda olurken erkekler 25 cm e kadar uzayabilir. Küçük olanlarına Kancur, irilerine Kanal Izmariti ve Menekşe adı verilir.
Eti beyaz ve son derece lezzetlidir. Tavası güzel olur. Sonbahar ve kış aylarında ızgarası da yapılır ve nefistir. Izmaritler ızgara yapılırken ayıklanmaz. Olduğu gibi pişirilip sonra derisi, bağırsakları ve kılçıkları ayıklanır. Üzerine limon ve zeytinyağı ile kıyılmış maydanoz eklenerek hazırlanır. Pulları kazındıktan sonra derisini tulum çikarılarak yapılan tavası da çok güzel olur. Tuzlamasıda yapılır. Uygun olduğu aylar Ağustos-Ekim arasıdır.

Balık ile ilgili diğer sayfa için lütfen tıklayınız...