Rakı adı bir görüşe göre razakı cinsi üzümden, başka bir görüşe göre ise yakın doğu ülkelerinde hurma kökünden elde edilen arak dan gelmektedir. Aslan sütü unvanının ise eski rakı fıçıları üzerindeki aslan kabartması nedeni ile verildiği sanılmaktadır. Rakı genel anlamda yüksek dereceli (93-94) kuru ve yaş üzüm ispirtosunun (Suma), anason tohumu ile ikinci defa damıtılmasından elde edilen bir damıtık içki olarak tarif edilebilir. Bu şekilde üretilen rakı meşe fıçılarda 1-4 ay arası arası dinlendirildikten sonra satışa sunulur. Kuru veya yaş üzümden ilk çekilen distilat, rakının özünü teskil etmektedir. Sumayı ham rakı olarak kabul edebiliriz.

TARİHÇESİ

Rakının ilk kez nerede kimler tarafında üretildiği kesin olarak belgelerle belirlenememiştir. Ancak rakının ilk kez Osmanlı topraklarında üretildiği neredeyse tüm dünya ülkelerince kabul edilmektedir. Hemen hemen tüm ansiklopedilerde rakının bir Türk içkisi olduğu belirtilir. Türk rakısı zamanla Osmanlı topraklarında yaşayan insanlarının da damak zevki ile bugünkü karakteristik özelliklerine ulaştırılmış ve üretimi tekelleştirilmiştir. Evliya Çelebi, seyahatnamesinde, İstanbul' daki esnafi birer birer anlatırken, rakıüretimi yapan, çoğunlukla Hıristiyan ve Musevi azınlığın oluşturdugu Arakcıyan esnafını da unutmuyor. Türk rakısının bugünkü özellikleri ne Yunan rakısı Uzo ne de yakın doğu içkisi olan arakta bulunabilir. Ayrıca sakız rakısı Mastika' nın ilk kez ülkemizde üretilmiş olduğu tarihi bir gerçektir. Yunan içkisi Tsipouro geleneksel aile işletmelerinde, bölgeye göre farklı adlarla üretilmektedir. Tsipouro, Grappa, rakı gibi.. Tsipouro önceleri üzüm posası için kullanılmış daha sonra distilati için kullanılmıştır. Grappa üzüm salkımı anlamına gelen Latince bir kelimeden gelir. Bazılarına göre ilk rakı Balkanlar ve Ege adalarında erikten yapılan 'Ouzo' dur. Tadı Türk rakısına benzeyen bu içkide anason bulunmaz. Bazıları ise Japonların pirinçten ürettikleri Sake' nin rakının babası olduğu görüşünü savunsalar da rakının Anadolu' daki öyküsü 300 yıl öncesine dayanıyor. Rakı Yunanlıların Osmanlı egemenliği altındayken aldığı bir kelimedir, Türkçe' den gelir. Yunan ansiklopedilerinde Yunanlıların geleneksel içkisi Uzo ' nun mucidi Kirios Stavrakis adlı bir Osmanlı Doktoru olarak gösterilmiştir.

RAKI NASIL İÇİLİR

İçki kültürü içinde rakının ayrı bir yeri olması, içiminin diğer içkilerden farklı olmasından çok, temsil ettiği felsefeden kaynaklanır. Rakı kadınlar tarafından da tüketilse de temelde bir erkek içkisi olarak kabul edilir. Rakı, genelikle düz ve silindir şeklindeki bardakta sulandırılarak ya da susuz olarak içilir. Silindir uzun bardak, Rakı' nın su ile bileşimindeki beyazlanmanın keyifle izlenebilmesi için tercih edilir. Buz, sadece rakı sulandırıldığı zaman konur. Buz direkt olarak rakıya konulduğunda aroma maddelerini kristallendirerek Rakı' nın tadını bozar. Rakıyı ‘sek’ yani susuz içenler bir buz tabağı hazırlar. Kırılmış buz parçaları ile dolu küçük bir kaba oturtulur rakı kadehi ve kadehin çevrilmesi ile başlar rakı muhabbeti. Rakı; sek içilebileceği gibi, içine yarı yarıya su veya maden suyu ilavesiyle, ama mutlaka soğuk olarak içilir. (8-10°)
Başlangıçta rakı bugünki gibi limonata bardağı gibi bardaklarda değilde gözyaşı kadehi gibi küçük bardaklarda içilirdi. Ama her ne olursa olsun bardak ince cidarlı olmalıdır. Aperatif olarak da alınabilen Rakı’ nın Türk içim geleneğine uygun olarak çilingir sofrasının özgün soğuk ve sıcak mezeleriyle içilmesidir. Demlenmek rakı içerken kullanılan bir kelimedir. Bunun sebebi çayın rengi ve kokusu suya sinerek içilecek kıvamı almasıdır. Atalarımız da buradan yola çıkarak rakı masasında demlenme sözcüğünü kullanır. Rakı sofrasında demlenmek ve sarhoş olmayı birbirinden ayırtedebilmek gerekir. Bu yüzden rakı içmek özen gerektiren bir iş olduğundan sadece içmesini bilenle içilir. Rakı içen herkes kendi ayarını kesinlikle bilir. Sınırları zorlamaya başladığımızda bu işe dur demeyi bilmeliyiz. Rakıyı bilinçli olarak tadını seviyorsak içmeliyiz. Rakı hiçbir zaman sarhoş olmak için içilecek bir içki değildir. Çünkü bunun sonuçları çok kötü olabilir ve rakı yalnız başınada içilecek bir içki değildir. Dostlarla güzel sohbetler eşliğinde içilmeli hiçbir zaman sohbetin dozu kaçırılmamalıdır. Rakı erbabı masadan oturduğu gibi efendice kalkabilen kimsedir. İyi demciler özellikle rakının içildikçe insana bir olgunluk verdiği, farklı bir dünya görüşü kazandırdığı konusunda hemfikirdir.

BİZİM ÖNERİMİZ

Hem rakının hem suyun hemde bardağın güzelce soğutulmuş olmasıdır. Rakıya buz konulduğu zaman başlangıcındaki yudumla son yudum arasındaki lezzet farkı buzun sürekli su koyvermesindendir. Bu yüzden erbabi buz kullanmadan ve soğuk olarak içer. Herkesin ölçüsü değişmekle beraber bardağın 1/3’ nün rakıyla, 2/3’ ünün suyla doldurulması makul ölçü olarak kabul edilir. Rakı' nın yanında suyu hiçbir zaman esirgemeyin bol su rakıdan alacağınız tadı daha da artırır.

RAKI NE ZAMAN İÇİLİR?

Rakı çoğunlukla gün batımından sonra içilen bi içkidir. Akşamın karanlığında günün üzerimizde bıraktığı etkiyi azaltmak, rahatlamak ve biraz olsun dertlerimizden uzaklaşmak ve keyif almaktır amaç. İçmek istedikten sonra rakı için illaki bir bahanemiz vardır. :)
Aynı zamanda akşam olduğunda her şeyi görmek zorunda kalmayız. Canımızın istediklerini, kalbimizin hissettiklerini, kısacası görmek istediklerimizi görürüz.
Rakı içerken farklı etkileri oluşur insan üzerinde. İçilen rakılar damağımızda hep farklı tatlar bırakır mevsimlere iklimlere ve konuma göre...
Bunlardan farklı olarak rakı aile toplantılarında, misafirliklerde, herhangi bir şeyi kutlamak için, bazı özel törenlerde ve dostlarla bir araya geldiğimiz zamanlarda içilir.
Birde öğle rakısı vardır ki bir kadeh bazı yemeklerin yanında hoş olabilir.

RAKI' NIN İYİSİ NASILDIR?

İçimi rahat ve güzel olan rakı, kadehe konduğu zaman berrak bir renge sahiptir. Rakının damakta bırakacağı tat ise sadece alkol veya anason aroması olmamalıdır. İyi rakıda alkol ve anason tadı birbirlerini dengelerken, az dinlendirilmiş rakı ağızda ispirto tadı bırakır.

RAKI İLE İLGİLİ YANLIŞ BİLİNENLER

Halk arasında Rakı' nın kaliteli olup olmadığını anlamak için Rakı şişesinin altındaki numaraya bakılır. Bu kanı yanlıştır. Çünkü bu sadece şişenin imalatçısının şişeye verdiği seri numarasıdır. Bir başka kanıya göre rakı şişesi sallanır ve içinde pullanmalar olur. Pullu rakının kaliteli olduğuna inanılır. Bunun sebebi de aşırı soğutulan Rakı' nın dışarı çıkarıldığında içindeki aromanın kristalleşmesidir. Rakı özelliğini kaybetmiştir. Yani kırılmıştır.

TÜRKİYE' DE RAKI ÜRETİMİ

Türk Rakı' sının üretimi 1.6.1926 tarihinde yürürlüğe giren 790 sayıl yasa ile devlet tekeline alınmıştır.
21 Ekim 1995 tarih ve 22440 sayılı Resmi Gazete’ de yayınlanarak uygulamaya konulan Türk Gıda Kodeksi Distile Alkollü İçkiler Bölümü’ nde belirtildiği gibi Türk Rakısı sadece Türkiye’ de üretilir. Avrupa Konseyi Alkollü İçkiler Ekspresler Komitesi diğer içkilerde olduğu gibi (Skotch Whisky) rakıyı da Turkish Rakı olarak adlandırmıştır. Tekel’ in ürettiği alkollü içkilerin yaklaşık yüzde 72' sini rakı oluşturuyor. Rakı' nın damıtılmış alkollü içki pazarında önemli bir yeri vardır. İç tüketime sunulan yerli ve ithal içkilerin yaklaşık yüzde 80' i, ihraç edilenlerin yüzde 95' i rakıdır. Yılda yaklaşık 65 milyon litre rakı piyasaya sunuluyor. 1.7 milyon litre rakı da başta Almanya olmak üzere Avrupa, Avustralya, ABD, Japonya ve diğer ülkelere ihraç ediliyor. Bir milyon litre de vergisiz satış mağazalarında satılıyor.

Rakı ile ilgili diğer sayfa için lütfen tıklayınız...